A torre de Babel é o nome dunha edificación recollida no libro da Xénese, pertencente á Biblia, a través da cal Moisés explica por que os pobos do mundo falan linguas diferentes. Trátase dun dos chamados mitos etiolóxicos, cuxa finalidade era explicar a procedencia dos fenómenos naturais. O mito narra a orixe da diversidade lingüística como un castigo divino. En palabras de Teresa Moure:

A cultura occidental considerou esta diversidade das linguas unha pexa para a comunicación e elaborou para explicala o mito da Torre de Babel. (...) a historia é máis ou menos a seguinte: os seres humanos ofenderan a Deus ao edificaren unha torre tan alta que case chegaba ao ceo. Para previr os excesos de soberbia que esta proeza podería ocasionar, Deus castigounos: a partir daquel momento non poderían entenderse os uns aos outros e no seu mundo reinaría a confusión. O mito presenta a existencia de linguas distintas como unha maldición divina - converténdose así nunha lectura política aínda moi frecuente na nosa sociedade cando as persoas aspiran a se entenderen sen dificultade en todos os países -. En realidade a diversidade lingüística, como a diversidade biolóxica, cultural, de ideas, de sentimentos... é unha bendición. Nunha visión radical das relacións entre linguaxe e pensamento, o ser humano ao aprender outras linguas, pasa a habitar mundos distintos. As linguas doutros pobos (...) non só posúen listaxes de palabras distintas (...), senón que ofrecen categorías descoñecidas para nós e ideas imposibles de imaxinar se permanecemos pechados nunha única visión da realidade. Cando nos familiarizamos con outras linguas abrimos as nosas mentes á variación: nin todo o mundo pensa coma nós, nin é obrigatorio e único o que antes nos parecía tan "natural".

Moure, Teresa (2011): "Ecolingüística. Entre a ciencia e a ética"

Babel é o nome bíblico da cidade de Babilonia e procede da palabra hebrea "balal", que significa "desordenar". Este mito xudeocristián é o máis coñecido, pero non é o único que considera o multilingüismo un castigo. O conto tradicional sumerio "Enmerkar e o Señor de Aratta" (século 21 a.C.) relata unha historia moi semellante a esa pasaxe bíblica.

A pesar de que o mundo é unha realidade multilingüe na que existen máis de 6000 linguas que se reparten entre os 195 estados recoñecidos pola ONU e, polo tanto, a pesar de que o contacto de linguas é a situación habitual; ao longo da historia mantívose a consideración da diversidade lingüística como castigo divino. Só en época recente institucións e organismos defenderon e potenciaron o multilingüismo e o multiculturalismo. Como a ONU, que asegura que o multilingüismo promove a unidade na diversidade e no entendemento internacional, e recoñece a importancia de protexer as distintas linguas, o que equivale a protexer as diferentes culturas e promovelas; ou como a UNESCO, que denuncia que un 50% das linguas está en perigo de extinción debido á globalización e pretende concienciarnos do importante que é para o mundo conservar o seu patrimonio lingüístico.

Así, nos últimos tempos, multilingüismo e plurilingüismo adquiriron grande importancia para a aprendizaxe das linguas no seo do Consello de Europa, que en 2018 incorporou ás competencias clave unha nova, a competencia plurilingüe. En 2020 esta competencia e as consideracións do Consello de Europa entran na lexislación educativa española a través da LOMLOE e, posteriormente, na lexislación educativa galega, por exemplo co Decreto 157/2022, do 15 de setembro, polo que se establecen a ordenación e o currículo do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

Agora ben, a pesar da lexislación que ampara a diversidade e protexe as linguas minoritarias ou minorizadas, moi especialmente desde a Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias, asinada por España en 2001; perviven as situacións de conflito lingüístico, avanzan os procesos de substitución lingüística e con eles a perda de diversidade, favorecida polas linguas hexemónicas, de prestixio, en detrimento das linguas minorizadas e/ou minoritarias.  Estas situacións lingüísticas conflitivas, do mesmo xeito que sucede noutros ámbitos (relixioso, político, étnico, racial, físico, sexual, de xénero...), aliméntanse a través dos estereotipos establecidos en cada sociedade que nutren e á súa vez se nutren dos prexuízos. Para acabar con estas situacións e frear eses procesos, é preciso erradicar os prexuízos (de todo tipo, lingüísticos ou sexistas, racistas ou relixiosos...) desde a escola e a formación básica, botando man da normalización e a visibilización.

En consecuencia, os obxectivos desta situación de aprendizaxe son:

• na primeira secuencia didáctica, desenvolver a competencia plurilingüe e intercultural do alumnado, a través do coñecemento da realidade plurilingüe e pluricultural da Península Ibérica en xeral e do Estado español en particular, contemplada desde unha ollada histórica. Preténdese que o alumnado sexa quen de reflexionar sobre a situación de contacto de linguas e culturas, as consecuencias negativas dese contacto para as linguas minorizadas e a oportunidade de reverter a situación favorecendo a diversidade desde o plurilingüismo inclusivo, investigando en pequenos grupos as características, historia e situación social de cada unha das linguas da Península. Búscase tamén que o alumnado se sirva das linguas coñecidas para, a través delas e doutros coñecementos (culturais, literarios, históricos, sociais, etc.), comprender as outras linguas peninsulares. (ODS 4 e ODS 16)
• na segunda secuencia didáctica, propiciar o desenvolvemento da competencia intercultural (interacción adecuada con persoas procedentes doutras culturas) e, polo tanto, da competencia en conciencia e expresións culturais. Preténdese que o alumnado sexa quen de identificar e enfrontar todo tipo de prexuízos, a través das redes sociais e de viñetas, establecendo relacións entre os prexuízos lingüísticos, os prexuízos raciais, os prexuízos relixiosos e os prexuízos sexistas e servíndose da argumentación oral para derrubalos. (ODS 10 e ODS 16)
• na terceira secuencia didáctica,  incidir no desenvolvemento da competencia cidadá. Preténdese que o alumnado entenda os procesos de normalización daquilo que foi minorizado ou invisibilizado na sociedade, a través dos medios de comunicación; procúrase tamén que o alumnado constrúa a súa conciencia lingüística e desenvolva o seu pensamento crítico servíndose da argumentación escrita na defensa da ecoloxía das linguas e a igualdade entre homes e mulleres. (ODS 5 e ODS 10)

Para lograr eses obxectivos, o alumnado realizará diferentes tarefas a través das tres secuencias didácticas que conforman a situación de aprendizaxe, coa finalidade de dar resposta á pregunta inicial, "Falando enténdese a xente?", a través dun debate, do que deberá nacer o produto final: un manifesto común contra a violencia de xénero.

...

• RTVE
• EL MUNDO